Sierpień 2020 - Szarsznyt

Szarsznyt – narzędzie szewskie, które służyło do nadawania glansu kantom podeszwy w obuwiu szytym. Narzędzie wykonała firma M. Dadas w XX wieku.

• „Wśród rzemieślników żydowskich Chmielnika dominującą grupą nadal byli szewcy i krawcy, pracujący na zaspokojenie potrzeb mieszkańców i okolicznych wiosek. Ze względu na to, że na rynku było dużo gotowej konfekcji i obuwia, a także z powodu pauperyzacji wsi w latach kryzysu zmuszeni byli oni do przestawiania się na szycie miarowe, na potrzeby konkretnego klienta a często jedynie do wykonywania przeróbek i napraw’.
• „Szewc robi parę butów z cholewami za 1.80 zł – pracuje nad nią 10 godzin (…)”.
• „Frydman był szewcem i ludzie mieli do niego zaufanie. Frydman naprawiał buty i sam robił je. Były to buty wysokiej jakości” [Matylda Stradowska z Chmielnika]

[Maciągowski M.,  Społeczność żydowska w Chmielniku w wieku XIX i XX. Stosunki polityczne, gospodarcze i kulturalne, Poznań 2012]

Żydowscy szewcy w Chmielniku w 1934 roku: Bornsztajn Zelman, Brukman Alter Załma (ul. Kielecka), Birencwajg Abram (ul. Bóżnicza), Brzyski Uryn (ul. Szydłowska), Birda Szaja, Brukiew Wólf (ul. Pińczowska), Brzyski Lejzor, Czarny Chaim Jojne, Chmielnicki Syma, Ciele Moszek (ul. Bóżnicza), Chlebas Alter Majer (Rynek), Djament Icek (ul. Bóżnicza 71), Djament Majloch, Dawidowicz Moszek, Djament Calel, Eljasierowicz vel Mendrowicz Fajwel, Ejzenberg Kałma, Eljasiewicz vel Mendrowicz Mendel, Eljasiewicz vel Mendrowicz Fiszel, Ejzenberg Herszel, Frydman Fajwel, Frydman Lejb Wolf (ul. Kielecka), Frydman Pejsach, Frydman Szmul Hersz, Goldberg Zelman, Gorlicki Boruch (Plac Kościelny), Gorlicki Josek (Plac Koscielny), Guzy Abram Jankiel, Joskowicz Jakub, Kornblum Szmul, Kac Chaim, Kopka Chaim, Kotowski Kałma Dawid, Mydlarz Mordka, Masarz Zelman (ul. Joselewicza), Miller Wólf (ul. Szewska 245), Miller Lejbuś (ul. Szewska 245), Masarz Lejzor (ul. Pińczowska), Mącarz Josek Nusyn (ul. Browarna), Moszkowicz Abram, Majorkiewicz Icek Pejsach (ul. Kościelna), Nożyce Fiszel Lejb, Nusbaum Majer, Niewiadomy Zelman, Nutkiewicz Chejnoch, Nożyce Szmul Majer, Pasternak Lejbuś, Pasternak Hersz Josek, Pasternak Icyk (ul. Szydłowska), Pasternak Majer, Prajs Chaim, Podstoliński Szulim, Pukiet Motel, Sander Kochen, Samentband Wólf (ul. Szewska 254), Samentband Majer, Senderowicz Herszla, Siapsiowicz Abram (ul. Ogrodowa), Smolarz Chaskiel, Smolarz Jakub Majer, Solarz Szmul Elja, Szmulewicz Majer Icek (ul. Ogrodowa), Szturm Manyś, Szturm Herszel (ul. Kościuszki 26), Śmiały Icek Berek, Śpiewak Aron (ul. Kielecka), Śpiewak Chil Josek, Śpiewak Icek, Wajcman Jankiel, Wiśnicki Jankiel, Zając Wólf, Zonszajn Moszek Chil (ul. Starobuska) [Wybór ze „Spisu wyborców do Izby rzemieślniczej w Kielcach, Okręg nr I, Starostwo Powiatowe Stopnickie”; Źródło:  APK, UWK I, sygn. 13823]